Tijdens “Schrijf jezelf” nodig ik schrijvers na elke schrijfoefening uit om te vertellen over het schrijfproces. Wat het (teweeg)bracht, wat er boven kwam. Aansluitend vraag ik of ze hun werk willen delen. Meestal zijn er twee direct heel enthousiast, eentje kijkt naar beneden in het zoomschermpje en een vierde zie ik soms een beetje wegtrekken.
Voorlezen of iets delen is altijd optioneel en vrijwillig, niks moet. Voor de veiligheid benoem ik dat dus altijd nog een keertje. Met de kanttekening dat het vooral niet de bedoeling is om elkaar feedback te geven: daar is intuïtief (flow)schrijven namelijk niet voor bedoeld.
Daar is het materiaal te kwetsbaar en te r(a)uw voor. Bovendien ben ik niet van de feedback: ik leer je niets en dus hoef ik ook niet te juffen.
Wanneer de feedbackblokkade is weggenomen ontspannen de schouders weer en gaan we verder. Ik heb niets met prestaties of moeten: mijn workshops zijn daarom niet gericht op verbeteren maar op ervarend leren. Hoe voelt iets voor jou, hoe werkt iets voor jou? Daarin leggen we een plezierige verbinding tussen je brein en taal. Zodat je lol vindt in woordveteren en jezelf verrast met woorden die uit je zelf tevoorschijn komen zonder grammaticaal gedoe.
Verschillenmix: error!
Wanneer we vervolgens om beuren voorlezen, ontstaat de verschillenmix. En de volgende scenario’s:
- Mensen gaan zich met anderen vergelijken.
- Mensen denken dat ze de opdracht verkeerd hebben begrepen.
- Ze gaan ervan uit dat ze iets niet goed hebben gedaan
- en nemen aan dat hun schrijfwerk niet goed genoeg is.
Terwijl ik dat zie gebeuren, trekt er kippenvel over mijn armen en heel diep van binnen ontstaat een huppeltje. Niet uit leedvermaak maar na vier jaar “Schrijf jezelf” weet ik wat er komt.
Siervuurwerk
Terwijl mensen hun werk voorlezen, raken ze mij en anderen. Meestal eerst zonder dat ze dit zelf in de gaten hebben. Met hun woorden, met hun mix van hoe ze tegen dingen aankijken, ze hebben verwerkt of er-varen. Na het lezen mogen deelnemers elkaar woorden teruggeven in de chat die reflecteren op wat het bij hen teweegbracht. Geen feedback: woordcadeautjes. Juist het genieten van elkaars woorden en verschillen is voor mij de belangrijkste drijfveer om Schrijf Jezelf te blijven doen.
Vergelijkeritis is killing. Het kan je in de weg zitten en zelfs belemmeren om te gaan schrijven. Terwijl het niet hoeft. Misschien zijn de onderwerpen waar je over schrijft niet nieuw, maar jouw kijk erop en de saus die je over je schrijfwerk giet, zijn dat wel.
Één opdracht: verschillende uitwerkingen.
Precies zoals wij mensen zijn. Hetzelfde en toch allemaal verschillend. Dáárin zit de magie van schrijven. Alles is misschien ooit al eens gezegd of geschreven, maar nog nooit zoals jij het interpreteert, opvat en zou zeggen of schrijven.
Jouw schrijfstijl ontstaat uit de mix van wat je ziet, waar je van gaat stuiteren of stil van wordt. Vermengd met een saus van de woorden die jij kiest, het ritme én de melodie van je zinnen plus de wijze waarop jij van A naar B (of M via U) wandelt, zigzagt of struikelt.
Het ís altijd goed.
Jouw (schrijf)werk is oké.
En jij bent dat ook. Dat was je altijd al.
Vraag-van-Aag:
Waarin ben jij niet te vergelijken met iemand anders?
Zin om een sop een andere manier aan de schrijf te gaan? Schrijf Jezelf. Er zijn al genoeg anderen. Ontspannen schrijven en je eigen stem vinden, zonder dat het iets moet worden. Iets vinden dat je dacht kwijt te zijn. Je schrijftalent bijvoorbeeld.
